PHÓNG VIÊN: - Ông có thể nói rõ hơn những tín hiệu tích cực từ dự thảo Luật Du lịch sửa đổi đang được Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch soạn thảo?

 
Ông NGUYỄN VĂN MỸ: - Một trong những tín hiệu tích cực của dự thảo lần này tôi muốn nói đến chính là điều kiện hành nghề của hướng dẫn viên. Theo luật hiện hành, hướng dẫn viên du lịch quốc tế ngoài những quy định chung có thêm điều kiện phải có trình độ cử nhân chuyên ngành hướng dẫn du lịch trở lên, hoặc có bằng tốt nghiệp đại học và chứng chỉ chuyên môn. Chính điều này khiến tình trạng thiếu hướng dẫn viên vào mùa cao điểm càng thêm trầm trọng. Hiện số lượng hướng dẫn viên chỉ đáp ứng 40% cho quốc tế và 15% cho nội địa. Trong đó, yêu cầu có bằng đại học thực sự đang là rào cản. Có nhiều người sử dụng thành thạo ngoại ngữ nhưng không có bằng cử nhân nên không được cấp thẻ để hành nghề hợp pháp.

 Thực tế, hiện nay nhiều DN đang phải sử dụng hướng dẫn viên biết tiếng Hàn, Nhật, Trung Quốc… nhưng chưa có bằng đại học, dù biết vậy là hành nghề trái quy định. Hoặc những trường hợp người tốt nghiệp cao đẳng không phải chuyên ngành hướng dẫn nhưng học tại các trường đào tạo về du lịch, dù đã đáp ứng đầy đủ các điều kiện khác về cấp thẻ nhưng không thể xin cấp thẻ hướng dẫn viên du lịch quốc tế... Ở dự thảo luật sửa đổi đã hạ thấp điều kiện của hướng dẫn viên du lịch quốc tế. Tuy nhiên có những điều quá chi tiết như yêu cầu thẻ phải dán ảnh cỡ bao nhiêu, chụp vào thời điểm nào, sơ yếu lý lịch do ai chứng nhận... là không cần thiết. Trong dự thảo cũng còn một số vấn đề chúng tôi đã nhiều lần góp ý, hy vọng những ý kiến này đã được cơ quan soạn thảo lắng nghe.

Nói về tổng thể dự thảo Luật Du lịch sửa đổi, theo góc nhìn của tôi sửa đổi là cần thiết song để du lịch Việt Nam có thể thực sự phát triển, điều quan trọng là cần có con người thực hiện, luật chỉ là cơ sở, không thể trông vào luật để thay đổi, khắc phục những bất cập trong du lịch hiện nay.

- Vậy những bất cập trong du lịch hiện nay là gì và cần phải làm gì để hạn chế những bất cập này, thưa ông?

- Như tôi đã nói, để du lịch Việt Nam phát triển phải có nguồn nhân lực, từ các cấp lãnh đạo đến nhân viên thực thi và ở từng DN. Đó là những người có năng lực, có mong muốn du lịch phát triển. Chúng ta phải thay đổi nhận thức làm du lịch từ trên xuống dưới. Thí dụ, thay đổi cần làm ngay là thái độ của nhân viên cửa khẩu. Đây chính là những người khách du lịch quốc tế gặp đầu tiên. Trong khi chúng ta luôn giới thiệu người Việt Nam thân thiện và mến khách, nhưng quả thật nhiều nhân viên hải quan cửa khẩu của ta hiện nay luôn tỏ thái độ lạnh lùng khi tiếp xúc với khách nước ngoài. Bên cạnh đó, chính sách về du lịch phải nhất quán. Hiện nay chính sách miễn visa được rất nhiều nước thực hiện, Việt Nam cũng đang tiến hành nhưng còn hạn chế. Theo tôi chính sách miễn visa cần được làm rộng rãi hơn. Ngoài ra, mỗi năm ngành du lịch chỉ nên chọn vài mục tiêu hoàn thành, không nên dàn trải nhiều mục tiêu. Chẳng hạn việc thiếu hướng dẫn viên du lịch. Theo thống kê, tính đến tháng 6-2016, cả nước có 9.920 hướng dẫn viên quốc tế phục vụ gần 8 triệu lượt khách quốc tế đến và 6 triệu khách đi; 7.467 hướng dẫn viên nội địa phục vụ hơn 45 triệu lượt khách. Thiếu trầm trọng, nên rất cần một chiến lược đào tạo bài bản để không chỉ đáp ứng về lượng và còn đảm bảo về chất.

- Lâu nay những hạn chế của du lịch Việt Nam được mổ xẻ nhiều, nhưng nay còn bị xem thua cả Lào và Campuchia. Không lẽ du lịch Việt Nam không có điểm mạnh?

- Tôi không nghĩ như vậy, đúng là Việt Nam có nhiều hạn chế trong phát triển du lịch, nhưng không phải chúng ta không có những cái hay, cái đẹp. Ngoài những phong cảnh thiên nhiên ban tặng, du lịch Việt Nam có nhiều điểm hay nhưng do tâm lý nhiều người thích hướng ngoại, hay chê trong nước nên nhìn đâu cũng thấy hạn chế. Chẳng hạn, hướng dẫn viên du lịch Việt Nam phần nhiều quy định nữ áo dài, nam thắt caravat, nhìn rất đẹp và ấn tượng. Hay có những dịch vụ phục vụ chung cho dân nhưng khách du lịch cũng được hưởng, như dịch vụ xe khách. Chỉ tính tuyến TPHCM - Đồng Tháp, Phương Trang có 16 chuyến mỗi ngày, nếu đến TP Đồng Tháp xe trả khách tận nhà, dịch vụ này không phải nơi nào cũng có. Những vấn nạn như cướp giật, móc túi không chỉ riêng ở Việt Nam mà Thái Lan, hay cả các nước châu Âu cũng có nhưng quan trọng là cách giải quyết của họ hay hơn mình. Và để phát huy được thế mạnh của du lịch Việt Nam, không ai khác chính là con người.

- Xin cảm ơn ông.

 

 
Thanh Lâm (thực hiện)