Tại Việt Nam, công tác xây dựng thành phố du lịch không khói thuốc đã được Bộ Y tế và Quỹ PCTHCTL triển khai từ năm 2009 tại Hội An và mở rộng thêm một số tỉnh, thành phố khác như Hạ Long, Huế, Nha Trang, Hải Phòng…bước đầu phát huy hiệu quả.
Tại các thành phố này, quy định cấm hút thuốc lá được triển khai trước hết trong các nhà hàng, khách sạn, các điểm di tích lịch sử, văn hóa, các cơ quan công sở, trường học, bệnh viện. Việc xây dựng môi trường du lịch không khói thuốc không những giúp tạo dựng hình ảnh du lịch xanh, sạch, đẹp trong mắt du khách quốc tế mà còn giúp bảo vệ sức khỏe cho mọi người.
Với các thành phố du lịch, hoạt động truyền thông quảng bá thành phố không khói thuốc đã được lồng ghép qua các sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch như: Đại hội thể thao bãi biển không khói thuốc tại Đà Nẵng, Lễ hội Đền Đô không khói thuốc tại Bắc Ninh, Giao lưu văn hóa Việt Nam Nhật Bản không khói thuốc tại Hội An, Lễ hội Hoa Anh Đào không khói thuốc tại Hạ Long… với sự tham gia của hàng chục ngàn người. Các hình thức truyền thông phong phú, đa dạng, hướng đến nhiều đối tượng đã được triển khai rộng khắp, qua đó đã giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của thuốc lá.
Ngoài ra, tại 63 tỉnh, thành được sự hỗ trợ của Quỹ PCTHCTL, hoạt động xây dựng môi trường không khói thuốc lá đã và đang được triển khai rộng khắp. Hàng trăm nghìn biển báo, pa-nô cấm hút thuốc được treo, dán tại các địa điểm du lịch, các cơ quan công sở, bệnh viện, trường học nhắc nhở người dân và du khách tuân thủ quy định cấm hút thuốc. Trên vé vào cửa và các bản thông tin hướng dẫn tại nhiều địa điểm di tích, khu du lịch cũng ghi rõ quy định cấm hút thuốc lá...
Theo báo cáo năm 2016 về “Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành (GATS)” cho thấy việc thực thi Luật PCTHCTL bước đầu đã có hiệu quả. Cụ thể, tỷ lệ nam giới hút thuốc giảm từ 47,4% xuống 45,3%; tỷ lệ nữ giới hút thuốc giảm từ 1,4% xuống 1,1%; tỷ lệ hút thuốc lá điếu của nam giới khu vực thành thị giảm rõ rệt từ 45,2% xuống 38,7%; tỷ lệ hút thuốc thụ động tại nhà hàng giảm từ 84,9% xuống 80,7%; tại nơi làm việc giảm từ 54,3% xuống 37,9%; trên phương tiện giao thông công cộng giảm từ 34,4% xuống 19,4%.
Đây là những chỉ số bền vững cho công tác PCTHCTL tại Việt Nam và mô hình thành phố du lịch không khói thuốc lá đã chứng minh hiệu quả bước đầu trong việc góp phần đem lại cuộc sống văn minh, trong sạch và lành mạnh hơn không chỉ cho người dân địa phương mà còn với những khách du lịch đến thăm quan tại các tỉnh, thành phố này.
Chia sẻ tại Hội nghị các nước khu vực ASEAN về xây dựng thành phố không thuốc lá (SCAN) lần thứ 6 do Quỹ PCTHCTL (Bộ Y tế) phối hợp với Liên minh PCTHCTL Đông Nam Á, Tổ chức Y tế thế giới khu vực Tây Thái Bình Dương tổ chức mới đây, ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Chủ tịch UBND TP Hội An cho biết: “Hội An đã rất thành công khi ban hành những quy định về cấm hút thuốc tại các điểm di tích, du lịch, qua đó góp phần xây dựng hình ảnh Hội An đẹp hơn trong mắt khách, tạo tiền đề quan trọng hướng đến xây dựng Hội An TP sinh thái, văn hóa, du lịch”.
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến, Ủy viên Hội đồng Quản lý Quỹ PCTHCTL, với những gánh nặng về bệnh tật do sử dụng thuốc lá gây ra, công tác phòng chống tác hại của thuốc lá đang trở thành vấn đề y tế công cộng được ưu tiên hàng đầu trên thế giới. Các giải pháp phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả mà các quốc gia đang nỗ lực triển khai gồm: thực hiện môi trường 100% không khói thuốc; in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh chiếm diện tích lớn trên bao bì sản phẩm thuốc lá; tăng thuế thuốc lá; thực thi cấm toàn diện quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá.
Trong thời gian tới, Quỹ PCTHCTL tiếp tục hỗ trợ các tỉnh, thành phố đẩy mạnh xây dựng môi trường không khói thuốc, thực thi quy định cấm hút thuốc tại các nơi công cộng chú trọng tới các khu vực trong nhà của nhà hàng, quán bar, quán cà phê, các địa điểm du lịch, tăng cường truyền thông nâng cao ý thức tuân thủ các quy định của pháp luật về địa điểm cấm hút thuốc lá; tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định cấm hút thuốc lá.
PV