Sau nhiều năm bị che khuất bởi các ngôi nhà của người dân, chiếc cổng tuyệt đẹp đã lộ ra trong quá trình di dời, trả lại mặt bằng cho Kinh thành Huế

 

Hai chiếc cổng nhỏ cách nhau vài trăm mét, cao khoảng 7 tấc, rộng khoảng 6 tấc được xây dựng theo hình thức cổng vòm với bảy lớp gạch có giật cấp, phía dưới là những tảng đá xanh còn khá nguyên vẹn. Qua cổng ra ngoài thành là đường phòng lộ tiếp giáp với sông Ngự Hà và hào Hộ Thành, cách sông Hộ Thành (Đông Ba) vài chục bước chân.

 

Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa nhận định: “Chiếc cổng là một phần của hệ thống Kinh thành, là nơi đóng quân của vệ binh bảo vệ Đông thành Thủy Quan. Trước đây, người dân dựa vào 3 mặt thành làm nhà, chiếc cổng trở thành một phần trong nội thất ngôi nhà nên bị khuất lấp. Chiếc cổng có lối kiến trúc vòm hai lớp liên kết nhau, vật liệu hoàn toàn đồng dạng với Kinh thành, hình thức mỹ thuật được chăm chút rất kỹ, rất đẹp”.

 

Theo tài liệu từ Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, đây là cửa bên phải và cửa bên trái của Đông thành Thủy Quan. Nằm trong hệ thống Kinh thành, đây là nơi đóng quân của lính bảo vệ Đông thành Thủy Quan. Trong tài liệu “Kinh thành Huế: Địa danh” của Cardière đã dánh dấu rõ trên bản đồ vị trí 121. Trong “Đại Nam nhất thống chí” đã ghi rõ ở đây có xưởng Đại Bác và có vệ binh 20 người để canh giữ Đông thành Thủy Quan.

 

Cũng trong trong cuốn “Kinh thành Huế: Địa danh” của Léopold Michel Cadière đề cập đến hiện trạng là “nay đã bị bít lại”.

 

Trước đây, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã khảo sát hiện trạng hai chiếc cổng này và đã cắm biển thông báo cẩn thận khi thu dọn giải hạ.

 

Hiện nay, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đang xây dựng dự án trùng tu, bảo tồn, xây dựng tuyến tham quan Thượng Thành và sông Ngự Hà. Cùng với hệ thống phòng thủ quân sự gồm đồn bốt, pháo đài, hai chiếc cổng này cũng là một điểm độc đáo giữa hệ thống Kinh Thành và Ngự Hà.

 

Chiếc cổng với kiến trúc khá độc đáo, bề ngang chừng 1m, chiều cao khoảng 1,5m

 

Được xây dựng khá kiên cố, 2 chiếc cổng đến thời điểm này vẫn còn khá nguyên vẹn

 

Chiếc cổng đầu tiên được phát hiện, cạnh đó nhiều lớp gạch có dấu hiệu nứt toác

 

Một tấm bảng được Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế dựng lên gần đó

 

Chiếc cổng thứ nhất, từ góc nhìn bên trong

 

Trong khi đó, chiếc cổng thứ 2 cách đó không xa đang nằm trong nhà dân, cổng bị bịt lối ra vào

 

Chiếc cổng thứ 2 này với các chi tiết vẫn còn khá nguyên vẹn

 

Tin, ảnh: Minh Hiền - P.Thành