1- Cháo hến: Đây là món ăn ra đời sớm nhất trong menu “hến” của xứ Huế. Lý do khẳng định vị trí số 1 của cháo hến là vì hến vốn là thức ăn của dân nghèo, do người lao động nghèo (dân vạn đò trên sông Hương) làm ra. Họ nghèo đến mức “chạy ăn” từng bữa, gia đình lại đông con, nên vét hũ gạo có bao nhiêu đem nấu cháo mới đủ. Ăn thấy ngon lành, thế là mọi người ta bắt chước nhau. Món ăn dân dã này khởi nguồn từ con hến, xứ Huế mới có khu dân cư tên là “Cồn Hến” (thời nhà Nguyễn đặt tên là phường “Giang Hến”), hiện nay thuộc phường Vĩ Dạ, thành phố Huế. Muốn thưởng thức cháo hến “chất lượng” thì đến Cồn Hến, bán từ 9 giờ sáng đến nửa đêm. Giá mỗi tô cháo chỉ 10.000 đồng.

 

 

2- Cơm hến: Đây là món ăn ít cơm (cơm nguội), rất nhiều rau, đủ loại rau, có cả bẹ chuối, bẹ môn xắt nhỏ. Những ai ăn không quen món này thì rất sợ vị ớt cay và mùi ruốc biển. Nhưng đã “ghiền” thì thiếu “nhị vị” này là không được. Cơm hến đã có từ thời 13 vị vua nhà Nguyễn đóng đô ở Huế. Rất đặc biệt vì trong hàng trăm món ăn Huế, đều xuất xứ từ cung đình ra ngoài dân gian; thì món cơm hến lại đi ngược chiều - từ dân gian du nhập vào cung đình. Vua chúa, cung phi, mỹ nữ ăn thử một lần thấy ngon miệng thành ra học và làm theo người dân đen. Giá mỗi tô cơm hến từ 8.000 đến 15.000 đồng tùy theo ăn vỉa hè hay trong nhà hàng, có thể tìm ăn cơm hến ở Huế rất dễ dàng vì vùng nào cũng bán.

 

 

3- Bún hến: Món này từ năm 2000 trở về đây mới có; có thể do nấu cơm, nấu cháo mất nhiều thời gian nên người bán mới sử dụng bún gạo cho nhanh. Bún do nhà sản xuất đem đi bỏ mối; chỉ cần chế biến rau và hến thành phẩm xong là quảy gánh đi bán ngay. Hiện nay bún hến đang cạnh tranh riết ráo “thị trường” với món bún bò Huế. Giá rất rẻ lại được ăn no, nên bún hến được thành phần học sinh, sinh viên và dân lao động ưa thích. Mỗi tô bún hến từ 8.000 đến 10.000 đồng.

 

 

4- Mì hến: Nhân vật “sáng tạo” ra món mì hến Huế chính là những sinh viên xa nhà đến thành phố Huế trọ học. Đại học Huế quy mô khá lớn, đủ mọi ngành nghề, thu hút rất đông sinh viên của miền Trung - Tây Nguyên ra đến tận Thanh Hóa. Những lúc ngặt nghèo tiền nong, họ chạy ù ra gánh cơm hến, chỉ mua khoảng vài chục ngàn rau, hến và gia vị, nước dùng; để “chữa thẹn” thì nói là trong nhà đã có cơm nguội rồi. Thế rồi cả nhóm 3-5 bạn quây quần, bỏ mì gói vào bát và tự chế biến (như cơm hến) thành “mì” hến. Vừa ngon, vừa no đần dần trở thành phong trào”mì hến” Huế.

 

 

5- Miến hến: Đây là “đặc sản” của cánh nhậu. Mua sắm nguyên liệu không tốn kém nhưng hơi mất công chế biến. Miến ngâm nước lạnh cho mềm, vớt ra cho ráo nước, cắt khúc vừa ăn. Hành tây, hành lá và rau răm rửa sạch, cắt nhuyễn. Cho gừng xắt sợi và thịt hến vào nồi đun sôi khoảng 5 phút sau đó vớt thịt hến ra để ráo. Đun nóng dầu ăn cho hành tây phi thơm; bỏ miến và bột nêm, nước mắm, sa tế vào chảo hến xào trong 5 phút. Dọn ra ăn với bánh tráng (bánh đa) mè đen. Giá bán mỗi dĩa miến xào từ 20.000 đến 50.000 đồng tùy theo số người ăn.