Lăng Hoàng đế Thiệu Trị (làng Cư Chánh, xã Thủy Bằng, TP. Huế) có tên chữ là Xương Lăng. Đây là một khu lăng mộ có cảnh quan đẹp và quy mô hoành tráng ở Cố đô Huế. Qua thời gian, công trình bị hư hại nặng nề. Kỳ này, Thừa Thiên Huế Cuối tuần giới thiệu chùm ảnh của nhóm “Tân Đô Thành Hiếu Cổ” kể về chuyện giải mã thành công 8 câu đối một cách hoàn chỉnh ở phường môn trước khu tẩm điện của Xương Lăng.

 

Nguyễn Phong - một thành viên nhóm chia sẻ, về 8 câu đối này, đa số các nhà nghiên cứu Hán Nôm ở Huế đã không thể đọc được chữ trên các vế đối, do tư liệu rất mờ và chất lượng thấp. Nhóm của Phong cũng không có ý định tham gia cho đến khi “gặp” một bình luận trên mạng xã hội khiến “lòng tự ái của chúng tôi dâng cao”. Tuy vậy, khi các chữ Hán trên 7 trong số 8 câu đối đã sáng tỏ, thì ở câu đối còn lại, nhóm tưởng đã phải chịu thua do 5/10 chữ trong ảnh tư liệu bị lá cây che mất. Không nản, nhóm tiếp tục cắt tư liệu thành từng chữ, số hóa để tìm nét và thật kỳ diệu là những nội dung này đều được trích trong kinh điển Nho gia. Cách đây hơn 1 tháng, “Tân Đô Thành Hiếu Cổ” chính thức xác nhận giải mã thành công 5/10 chữ bị che khuất ấy. Nghĩa là, 100% chữ Hán của 8 câu đối được người xưa “viết” ở phường môn này đã rõ từ, rõ nghĩa. Tất cả đã được nhóm bàn giao cho đơn vị trùng tu di tích Xương Lăng.

 

“Di sản thơ văn trên kiến trúc Xương Lăng là điều vô giá. Người biết chữ Hán khi tới đây họ muốn đọc hiểu được những tinh túy của Vua để lại. Nếu trùng tu thích nghi mà gắn chữ vốn không phải do Vua chọn thì dở lắm, không quý tộc…”. Phong kể về bình luận khiến lòng tự ái của nhóm dâng cao, và anh chắc chắn: “Nhóm sẽ tìm mọi cách để giúp đỡ đơn vị trùng tu phát huy hết ý nghĩa thơ văn ở phường môn này, từ nội dung đến hình thức”.

 

Toàn cảnh Xương Lăng từ không ảnh 

 

 

 

 

 Mặt trong và mặt ngoài các phường môn với 7/8 câu đối đã hoàn chỉnh (Lúc này, câu thứ 8 có 5 chữ bị lá cây che chưa được giãi mã)

 

Một câu đối được đọc hoàn chỉnh nhờ phương pháp số hóa tư liệu xưa 

 

 Khảo sát thực tế

 

 Câu đối ở hàng cột bị lá cây che khi được giải mã hoàn chỉnh