Nghề đúc đồng là một trong những nghề thủ công truyền thống lâu đời và nổi tiếng ở Việt Nam. Ở Huế, làng Đúc nằm ở ven bờ nam sông Hương, đoạn từ cầu Giã Viên lên phía Long Thọ nằm trên địa bàn phường Phường Đúc và một phần của phường Thủy Xuân (thôn Hạ 2 và thôn Thượng 4).

 

Để tạo nên thương hiệu Phường Đúc xứ Huế, con người chính là nền tảng quan trọng nhất, mỗi nghệ nhân đúc đồng đều có những kỹ năng, kỹ xảo riêng để tạo nên đặc trưng sản phẩm của mình.

 

Các nghệ nhân hiện nay ở phường Phường Đúc và phường Thủy Xuân cũng rất tài hoa và khéo léo không kém gì ông cha đã cho thấy sự phát triển liên tục của làng nghề cũng như sự liên tục ở đỉnh cao về kỹ thuật và nghệ thuật của làng Đúc Huế. Tiêu biểu là nghệ nhân: Lê Văn Sơn, Nguyễn Văn Viện, Nguyễn Văn Thuận...

 

Nghệ nhân Lê Văn Sơn là người nắm giữ được các tinh hoa truyền từ các bậc thầy, bậc đàn anh, đồng nghiệp trong kỹ thuật đúc đồng truyền thống

 

Ngoài các sản phẩm truyền thống đặc trưng (đồ thờ cúng) như: lư đồng, bát hương, tam sự, ngũ sự, chuông, cồng, chiêng… các sản phẩm lưu niệm tinh xảo bằng đồng cũng được sản xuất phục vụ người yêu văn hóa trưng bày và khách du lịch như: tượng danh nhân, trống đồng, bình hoa, các biểu tượng văn hóa tiêu biểu của Huế và đất nước.

 

Nghệ nhân Lê Văn Sơn có thể pha chế kim loại từ chất liệu đến màu đồng theo yêu cầu của khách hàng

 

Làng đúc đồng ở Huế ra đời từ đầu thế kỷ 17. Làng nghề hiện nay còn 61 cơ sở sản xuất, trong đó Phường Đúc có 35 hộ, 1 hợp tác xã và 1 doanh nghiệp tư nhân; phường Thủy Xuân có 23 hộ, 1 hợp tác xã.

Sản phẩm đồng của nghệ nhân Lê Văn Sơn là hàng sản xuất thủ công mỹ nghệ, mỹ thuật phục vụ du lịch

 

Ông có thể chế tác được sản phẩm nhỏ nhất chỉ 50g

 

Nghệ nhân Nguyễn Văn Viện (TP. Huế) đang thiết kế họa tiết cho khuôn đúc

 

Sản phẩm lư đồng được thiết kế tỷ mỷ qua bàn tay tài hoa của nghệ nhân Viện

 

Trước đây, Phường Đúc gồm có 5 xóm là: Trường Đồng, Kinh Nhơn, Bổn Bộ, Giang Dinh, Giang Tiền nhưng chỉ có Kinh Nhơn và Bổn Bộ là hai làng nghề đúc đồng lớn nhất và có danh tiếng.

 

Mọi chi tiết đều được nghệ nhân Nguyễn Văn Viện chăm chút, phải mất 6-7 tháng, có thể cả năm mới hoàn thành được sản phẩm này

 

Nghệ Nguyễn Văn Viện được người cha truyền lại những bí quyết nghề truyền thống gia đình, từ năm 14 tuổi ông đã bắt đầu làm quen với nghề đúc và chạm khắc đồng

 

Rất nhiều sản phẩm của người thợ đúc đồng Phường Đúc khi xưa đã trở thành những kiệt tác di sản trong kho tàng văn hóa vật thể kinh thành Huế như: vạc đồng ở Đại Nội (1659-1684), chuông chùa Thiên Mụ (1710), cửu đỉnh đặt trước Thế Miếu (1835-1804), cửu vị thần công đặt trước Ngọ Môn (1803-1804), chuông chùa Diệu Đế (1846) và rất nhiều các vật dụng thờ cúng bằng đồng từ “trong cung ra ngoài nội” ở Huế.

 

Tượng "Phật Bà nghìn mắt, nghìn tay" của nghệ nhân Nguyễn Văn Viện thể hiện sự tài hoa và khéo léo

 

Nghệ nhân Nguyễn Văn Thuận (Thủy Xuân, Huế) lại hứng thú với các sản phẩm đúc đồng kích cỡ lớn nặng từ vài tấn đến vài chục tấn

 

Xưởng đúc đồng của nghệ nhân Thuận luôn có nhiều công nhân và lò nung khổng lồ để chế tác những pho tượng đồng cỡ lớn

 

Chính từ những nét tinh hoa văn hóa đặc sắc của nghề đúc hội tụ nơi bàn tay tài hoa của người thợ đúc đồng Huế mà từ lâu, Phường Đúc và phường Thủy Xuân đã trở thành một địa chỉ tham quan du lịch hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước mỗi khi đến Huế.

 

Thành Long