Theo Bangkok Post, Thái Lan sẽ chính thức miễn visa vĩnh viễn đối với công dân Trung Quốc từ tháng 3/2024 và ngược lại. Như vậy, công dân có hộ chiếu Thái Lan có thể nhập cảnh vào 34 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới mà không cần visa. Theo Cục Lãnh sự, có khoảng 10 triệu trên tổng số 70 triệu công dân Thái Lan sở hữu hộ chiếu. Tính trong năm 2023, Cục Lãnh sự đã nhận được hơn 2,6 triệu đơn xin cấp hộ chiếu.
Theo cập nhật từ Henley Passport Index 2023, hộ chiếu Thái Lan xếp thứ 64 với số điểm 80. Nếu xét trong khu vực châu Á, vị thế của hộ chiếu Thái Lan là khá thấp, trong khi Singapore đã chính thức thay thế Nhật Bản để trở thành quốc gia có hộ chiếu quyền lực nhất thế giới và Malaysia đang xếp vị trí thứ 12.
Người có hộ chiếu Thái Lan có thể nhập cảnh vào 34 quốc gia và vùng lãnh thổ mà không cần visa. Ảnh: Bangkok Post.
Với kết quả xếp hạng này, thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin không cảm thấy hài lòng. Vào tháng 5/2023, trong chiến dịch bầu cử, ông đăng lên mạng xã hội bài viết với nội dung như sau: việc sở hữu "hộ chiếu quyền lực" phần nào thể hiện được giá trị của đất nước. Trong vòng 10 năm qua, chỉ có thêm 7 quốc gia miễn thị thực cho hộ chiếu Thái Lan. Ông Srettha cam kết sẽ nâng vị thế của hộ chiếu Thái Lan bằng cách thắt chặt quan hệ ngoại giao của nước này với các nước khác.
Theo Henley Openness Index 2023, về mức độ mở cửa để thúc đẩy du lịch, Thái Lan chỉ xếp ở vị trí thứ 55, tụt hậu so với các nền kinh tế lấy du lịch làm "mũi nhọn" khác ở châu Á như Maldives - đứng hạng nhất, Hong Kong - đứng hạng 18.
Với việc ngày càng có nhiều quốc gia miễn thị thực để thu hút khách du lịch, nếu Thái Lan cũng sẵn sàng mở cửa để thúc đẩy du lịch, chính phủ Thái Lan sẽ phải chuẩn bị cho những rủi ro có thể xảy ra từ các chính sách này.
Lao động bất hợp pháp
Sisdivacr Cheewarattanaporn - Chủ tịch Hiệp hội các đại lý Du lịch Thái Lan - cho biết việc nâng cấp hộ chiếu Thái Lan, cho phép công dân Thái được nhập cảnh vào các quốc gia và vùng lãnh thổ mà không cần visa sẽ giúp nền kinh tế Thái Lan phát triển, đồng thời sẽ giúp cho "xứ sở chùa Vàng" có được sự tin tưởng về an ninh từ các quốc gia khác. Điều này có thể mang lại lợi ích cho thương mại quốc tế và đầu tư nước ngoài.
Trước đại dịch Covid-19, các vấn đề an ninh khiến chính phủ phải cân nhắc kỹ lưỡng về việc nới lỏng yêu cầu visa đối với các quốc gia khác. Tuy nhiên, sau đại dịch Covid-19, các chính sách đã thay đổi để phù hợp với bối cảnh hiện nay.
Ông Sisdivacr nhận định: "Du lịch là cách nhanh nhất để thúc đẩy kinh tế quốc gia, đồng thời có thể giúp khắc phục nền kinh tế đang suy thoái như hiện nay. Sau đại dịch, các quốc gia đều chuyển hướng sang phát triển du lịch nước ngoài".
Hành khách xếp hàng chờ kiểm tra nhập cảnh tại sân bay Suvarnabhumi (Thái Lan). Ảnh: Bangkok Post.
Ông Sisdivacr cho biết việc hợp tác miễn thị thực với Trung Quốc là một thỏa thuận có lợi cho đất nước. Tuy nhiên, chính phủ Thái Lan cũng nên chuẩn bị những rủi ro có thể xảy ra. Những người lao động bất hợp pháp có thể lợi dụng chính sách này để nhập cảnh làm việc mà không xin giấy phép lao động.
"Việc du lịch không cần visa chắc chắn sẽ thúc đẩy ngành du lịch phát triển, nhưng chúng ta nên có các biện pháp để ngăn chặn những người lợi dụng chính sách này để trục lợi cá nhân. Những kẻ phạm tội có thể không được ở lại quá thời hạn quy định, nhưng họ có thể tái nhập cảnh nhiều lần nếu chính phủ không có biện pháp ngăn chặn", ông Sisdivacr nói.
Ông Sisdivacr cũng đưa ra dẫn chứng cho nhận định của mình: hiện nay có rất nhiều người Thái Lan nhập cảnh vào Hàn Quốc để làm việc trái phép, ha một số người Trung Quốc kinh doanh tại Thái Lan nhưng lại giả danh là du khách. "Chính phủ nên áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt để người lao động xin việc với giấy phép lao động hợp pháp", ông Sisdivacr kết luận.
Kriengkrai Thiennukul - Chủ tịch Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan - cho biết xếp hạng hộ chiếu Thái Lan thấp so với các nước trong khu vực như Singapore và Malaysia một phần do có nhiều lao động bất hợp pháp đang hoạt động tại Thái Lan.
Những tác động tích cực của việc miễn thị thực
Ông Kriengkrai cho biết việc nâng xếp hạng hộ chiếu của đất nước có thể giúp Thái Lan thu hút thêm nhiều nguồn đầu tư nước ngoài. "Việc cải thiện thứ hạng hộ chiếu là một yếu tố giúp cho Thái Lan trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư nước ngoài tiềm năng", ông Kriengkrai nhận định.
Ông Phumiphiphat Meesamran - Phó chủ tịch Hiệp hội Đại lý Du lịch Thái Lan - cho biết việc miễn thị thực vĩnh viễn giữa Thái Lan và Trung Quốc chắc chắn sẽ mang lại lợi ích cho cả du lịch trong và ngoài nước.
Ông ước tính việc miễn thị thực này sẽ giúp tăng 10-20% các chuyến du lịch đến Trung Quốc. Ông Phumiphiphat cũng kỳ vọng số lượng chuyến du lịch tới Trung Quốc sẽ vượt qua Nhật Bản trong tương lai gần nhờ vào việc miễn visa.
Theo Bộ Du lịch và Thể thao, vào năm 2019, các chuyến đi đến Trung Quốc đạt hơn 690.000 chuyến, trong khi những chuyến đi đến Nhật Bản đạt 1,2 triệu chuyến.
Pinyot Pibulsonggram - người đứng đầu của Thái VietJet - cho biết việc nâng cao quyền lực hộ chiếu Thái Lan sẽ mang lại lợi ích cho ngành hàng không. Các hãng hàng không có thể tăng số chuyến bay khi nhu cầu khách hàng tăng cao. Sau đại dịch, du khách Thái Lan ưa thích các chuyến đi trong khu vực châu Á vì khoảng cách và thời gian ngắn cũng như giá cả phải chăng.
Cách nâng thứ hạng hộ chiếu
Ông Phumiphiphat cho biết hộ chiếu Thái Lan sẽ phải mất rất lâu mới có thể trở thành "hộ chiếu quyền lực" như hộ chiếu của Mỹ hay Singapore. Theo ông, kinh tế Thái Lan phải trở nên vững mạnh hơn nữa, thu nhập của người dân cũng phải tăng cao qua mỗi năm và chính phủ cần phải thiết lập ngoại giao với nhiều nước khác thì hộ chiếu Thái Lan mới được nâng lên một vị trí cao hơn hiện nay.
Ông Kriengkrai cho biết chính phủ Thái Lan không chỉ cần giải quyết các vấn đề người lao động nhập cảnh bất hợp pháp mà còn cần cải thiện nền kinh tế của Thái Lan để quốc gia có thể thoát khỏi vòng xoáy thu nhập trung bình.
Theo ông Sanan Angubolkul - Chủ tịch Phòng Thương mại Thái Lan - các yếu tố quyết định thứ hạng của hộ chiếu bao gồm sự ổn định chính trị, sự vững mạnh về kinh tế và quan hệ quốc tế tích cực giữa các quốc gia. Vì vậy, để nâng cao thứ hạng của hộ chiếu Thái Lan, các nỗ lực ngoại giao của chính phủ là điều tiên quyết.
Thái Lan đang đang thứ 10 trong số những điểm du lịch hàng đầu thế giới. Ảnh: Bangkok Post.
Sumate Sudasna - Chủ tịch Hiệp hội Hội nghị và Khuyến khích Thái Lan - cho biết một hộ chiếu mạnh hơn có thể không mang lại lợi ích cho nền kinh tế như chính phủ hy vọng.
Ông Sumate cho rằng thay vì cung cấp chương trình miễn thị thực cho bất kỳ quốc gia nào nhằm nhận được việc miễn visa ngược lại, chính phủ Thái Lan nên ưu tiên phát triển hệ thống cấp visa trực tuyến và đơn giản hóa các thủ tục cấp visa; điều này sẽ giúp những người đến từ bất kỳ nơi nào trên thế giới đều có thể nộp đơn xin cấp visa vào Thái Lan, kể cả khi họ ở các thành phố không có văn phòng lãnh sự quán Thái Lan.
Tuy nhiên, nếu trong tương lai, nhiều thỏa thuận miễn thị thực được thông qua, ông Sumate cho rằng chính phủ Thái Lan nên chuẩn bị cách ứng phó cho tình trạng tắc nghẽn tại các sân bay trong giờ cao điểm, đây là một vấn đề cấp bách.